Trong những năm diễn ra chiến tranh, thôn Mai Đàn và thôn Thiết Xá thuộc huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị là những nơi bị bắn phá nặng nề.
Chiến tranh qua đi để lại nơi đây một lượng lớn bom mìn chưa nổ. Những tàn dư nguy hiểm này cản trở sự tự do đi lại của người dân cũng như việc canh tác an toàn trên chính mảnh đất của họ. Sống trong cảnh nghèo đói, không có nhiều lựa chọn để phát triển sinh kế, nhiều hộ dân đã quyết định trồng sắn trên những mảnh đất ô nhiễm bom mìn. Tuy nhiên việc canh tác không đạt hiệu quả nên người dân một lần nữa bỏ hoang những mảnh đất này.
Năm 2016, MAG được giao nhiệm vụ rà phá bom mìn tại hai thôn Mai Đàn và Thiết Xá với tổng 72 hộ dân sinh sống. Sau khi rà sạch bom mìn, toàn bộ khu vực đất sạch đã được bàn giao lại cho người dân để họ bắt tay vào thử nghiệm trồng tiêu – một loại cây mới với hy vọng đem lại sinh kế bền vững.
Bảy năm qua đi kể từ ngày MAG rà sạch bom mìn tại khu vực này, chúng tôi đến gặp anh Hải vào một ngày nắng đẹp tại Quảng Trị, lúc anh đang miệt mài làm việc tại vườn tiêu. Vườn tiêu của gia đình anh vẫn tươi tốt, sum suê như ngày nào.
Anh Hải chia sẻ: "Từ khi MAG đến đây rà phá bom mìn, chúng tôi không còn sợ bom mìn như trước và đã tự tin canh tác trên vùng đất này. Không những thế, trong quá trình làm việc, MAG không chỉ rà phá bom mìn mà còn hỗ trợ chúng tôi đào các luống canh tác, giúp cho quy trình trồng tiêu dễ dàng hơn. Trong thời gian đầu canh tác, chúng tôi được hỗ trợ về phân bón và kỹ thuật gieo trồng. Trước đây, mỗi năm chúng tôi có thể thu hoạch tới 100 kg tiêu trên mỗi 500 m2 đất."
Ngoài khu vực vườn tiêu, MAG còn rà sạch bom đạn tại khu vực gia đình anh trồng lúa. Trước đây gia đình anh chỉ dám cày bừa thủ công một cách thận trọng do lo sợ bom mìn. Tuy nhiên, sau khi MAG rà sạch bom mìn ở khu vực này, anh Hải đã chủ động sử dụng các loại máy cơ giới để tiết kiệm sức lao động của gia đình, đồng thời đem lại hiệu quả cây trồng tốt hơn.
Tuy nhiên, những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và sự suy thoái kinh tế thời gian gần đây đã ảnh hưởng đến việc trồng tiêu của gia đình anh Hải.
Thời tiết khô nóng cùng với với tiết trời mưa nắng thất thường khiến cho cây tiêu không thể ra hoa. Lượng mưa lớn vào mùa mưa cũng khiến độ ẩm tăng cao, làm bùng phát dịch bệnh trên diện rộng. Không những vậy, đại dịch COVID-19 đã gây ra cuộc khủng hoảng kinh tế trong nước, khiến giá hạt tiêu giảm đáng kể. Những yếu tố này kết hợp lại đã khiến cho việc trồng tiêu của gia đình anh Hải gặp khó khăn, với một tương lai chưa thể đoán định. Gia đình anh và những hộ trồng tiêu khác trong thôn hiện canh tác thêm các loại cây trồng khác để tăng nguồn thu nhập cho gia đình.
Sự tự do trong việc thay đổi giống cây trồng để thích ứng với sự thay đổi là điều trước đây anh Hải không có được khi đất còn ô nhiễm bom mìn. Giờ đây với sự an toàn, anh Hải cùng các hộ dân khác tự tin thử nghiệm các sáng kiến mới trên mảnh đất của mình. Những loại cây mới như sầu riêng, lựu, và các loại cây ăn quả được đưa vào canh tác với hy vọng sẽ đem lại năng suất và thu nhập tốt hơn cho người dân nơi đây.
Tại đây, vợ chồng bác Công và bác Lý cũng đang trong hành trình đổi mới khu vườn của mình. Gia đình bác mong muốn vườn cây ăn quả của gia đình sẽ trở nên phong phú hơn với mít, lựu, ổi, và nhiều loại khác nữa. Vùng đất từng bị chiến tranh tàn phá khốc liệt giờ đây đã trở thành vùng đất của hy vọng và phồn vinh, nơi chứng kiến những nỗ lực thay đổi và thích ứng bền bỉ của người dân để có được sinh kế bền vững và một tương lai tốt đẹp hơn.
Theo MAG VN
